23
apr
2018

Historisch Correct – Het oudste gebouw van Leek

LEEK – In onze omgeving (maar ook elders veelal) is het oudste gebouw van een dorp eigenlijk altijd de kerk. De meeste dorpen hier hadden in de middeleeuwen al een kerk.

Die zijn allemaal gebouwd als Katholieke Kerk. Want het Protestantisme bestond toen nog niet. Na de reformatie, in de 16 e eeuw, werden in onze omgeving eigenlijk alle Katholieke Kerken omgevormd tot Protestantse Kerken.

Wij zijn in onze omgeving gewend om de belangrijkste/grootste kerk van een dorp te duiden als een Hervormde Kerk. (’Hervormd’ was eeuwenlang de belangrijkste Protestantse Kerk.) Logisch voor de bewoners alhier. Vreemd echter voor de bezoekers uit het zuiden van ons land. Er is in het noorden van ons land bijna geen oude kerk meer te vinden die Katholiek is gebleven. Maar alle middeleeuwse dorpskerken alhier zijn dus Katholiek geweest.

Dit was een algemene inleiding voor een bijzonder geval. Het dorp Leek is namelijk pas na de middeleeuwen ontstaan. Eigenlijk is het dorp Leek ontstaan door de activiteiten van de bewoners van de borg Nienoord. En Nienoord ontstond na de middeleeuwen in het dorp Midwolde. De bewoners van het jonge dorp Leek behoorden bij de (dorps)kerk van Midwolde. De “Pulvertoren” is ingestort in 1941. Was dat niet gebeurd, maar volgens plan gerestaureerd, dan was het nu het oudste gebouw van het dorp Leek geweest. Want het jaartal 1651 stond op de gevel vermeld. De Kerk van Leek is gebouwd in 1660, en is dus minder oud. Het staat in de volksmond bekend als “het witte kerkje op De Dam”. De huidige eigenaar (de PGLO) noemt het “Nienoordkapel”. Die laatste naam geeft de vroegere eigenaar weer. De bewoners van Nienoord lieten de kerk van Leek bouwen. En hadden er vroeger ook (van) alles te zeggen.

De naam van het Leekster Klokje is mede ontstaan door het klokje van het kerkje op De Dam in Leek. Erg leuk vinden wij daarom dit artikel waarin wordt stilgestaan bij de historie van dit kerkje.

Bron: Het Westerkwartier